کتاب الکترونیک چیست؟ بررسی تاریخچه و راهنمای کامل استفاده از کتاب الکترونیک + معرفی دستگاه‌های محبوب برای خواندن کتاب‌ الکترونیک

در حالی که کتاب‌ خواندن از طریق تبلت، رایانه‌های لوحی و تلفن‌های هوشمند بخش مهمی از زندگی میلیون‌ها نفر است، هنوز هم میلیون‌ها نفر دیگر هستند که هرگز به فکر بارگیری کتاب‌های الکترونیک یا eBook ها نیستند. با وجود محبوبیت روزافزون کتاب‌های الکترونیک، هنوز هم چندین باور غلط درمورد کتاب‌های الکترونیک در سراسر جهان وجود دارد. هدف این مقاله ارائه راهنمایی برای کسانی است که نمی‌دانند کتاب الکترونیک چیست یا هنوز هم معتقدند بوی جوهر و کاغذ یکی از لوازم ضروری مطالعه است. تاریخچه کتاب الکترونیک و راهنمای کامل استفاده از کتاب الکترونیک را دراین مقاله بخوانید.

---

فهرست مطالب

• کتاب الکترونیک چیست؟
• تاریخچه کتاب‌ الکترونیک چیست؟
• قالب کتاب‌ الکترونیک چگونه است؟
• فرق فرمت EPUB و PDF چیست؟
• معرفی دستگاه‌های محبوب برای خواندن کتاب‌ الکترونیک
• سخن پایانی و سوالات متداول

---

کتاب الکترونیک چیست؟

حتما فکر می‌کنید که پاسخ‌ دادن به سؤال کتاب الکترونیک چیست باید ساده باشد. در نگاه اول می‌توان گفت که کتاب الکترونیک کتابی است که روی دستگاه الکترونیکی خوانده می‌شود؛ دستگاه‌هایی مانند صفحه رایانه، تبلت، تلفن هوشمند یا کتابخوان‌های الکترونیکی. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله هوشمند كردن تلويزيون را بخوانید. اما این توصیف تا حدودی مبهم و گسترده است، بنابراین بهتر است دقیق‌تر به این سؤال بپردازیم و ببینیم که چه تفاوتی بین epub، سند word و فایل PDF وجود دارد. این کتاب‌ها می‌توانند جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های رمان دنیا هم باشند که قبلا نسخه کاغذی آنها منتشر شده است.

در حالی که می‌توانید پایان‌ نامه دوست خود یا کتاب دستورالعمل آشپزی همسایه خود را در تلفن هوشمند خود بخوانید؛ تا زمانی که بتوانید متن آنها را تغییر دهید، آنها کتاب الکترونیکی محسوب نمی‌شوند. کتاب‌های الکترونیکی ساخته ‌شده برای توزیع عمومی، در قالبی است که بدون اجازه نویسنده تغییر آن آسان نیست و در حالت ایده‌آل، غیرممکن است. همه برنامه‌های خواندن کتاب به گونه‌ای طراحی شده‌اند که هر نوع ویرایش را محدود می‌کنند در حالی که امکان افزودن یادداشت و هایلات جملات را بدون تغییر نسخه اصلی، پشتیبانی می‌کنند.

تاریخچه کتاب‌ الکترونیک چیست؟

ایده «کتابخانه‌ای که در جیب شما جای بگیرد»، در طول قرن گذشته توسط چندین نویسنده تصور شده است. پروژه گوتنبرگ ( Project Gutenberg) در سال ۱۹۷۱ با ایجاد کتا‌ب‌های الکترونیک ایجاد شد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله هوشمندسازی سازمانی را بخوانید. سپس در سال ۱۹۹۸ اولین دستگاه‌های کتاب‌خوان الکترونیک Rocket Ebook و Softbook ظاهر شدند؛ اما دستیابی به موفقیت تا سال ۲۰۰۷ اتفاق نیفتاد، زمانی که آمازون کتابخانه الکترونیک خود را با نام Kindle راه‌اندازی کرد.

با افت چشمگیر قیمت کتاب‌ها در سال ۲۰۱۰، رقابت بین تولیدکنندگان پیشرو افزایش یافت. در حال حاضر، بیشتر کتاب‌های الکترونیک در ایالات‌متحده و انگلیس به فروش می‌رسند؛ اما سایر بازارها نیز سهم بازار خود را افزایش می‌دهند، چین، آلمان و ژاپن پیشتاز این لیست هستند.

قالب کتاب‌ الکترونیک چگونه است؟

قالب کتاب‌های الکترونیک، قالب ایده‌آل برای چاپ است که با توجه به اندازه دقیق کاغذ طراحی شده است. از طرف دیگر، این کتاب‌ها در قالبی ایجاد می‌شوند که متناسب با دستگاهی که روی آن کتاب را می‌خوانید، تغییر شکل می‌دهد. کتاب در دستگاه شما هنوز هم فصل و پاراگراف خواهد داشت، اما شکل خطوط اجباری نیستند و همیشه صفحه شما را کاملا پر می‌کنند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله هوشمندسازی مدارس چیست را بخوانید. کتاب‌ الکترونیک مزایای زیادی دارند؛ موارد بسیار بیشتری که در فرهنگ لغت‌ها وجود دارد می‌تواند به یادگیری زبان شما کمک کنند، لینک‌های پیوندی امکان پیمایش آسان بین فصل‌ها را فراهم می‌کند و آنها دارای پتانسیل چندرسانه‌ای زیادی هستند.

فرق فرمت EPUB و PDF چیست؟

به زبان ساده می‌توان گفت کتاب الکترونیکی، کتابی است که در دستگاه الکترونیکی (صفحه کامپیوتر، تبلت، گوشی هوشمند یا کتابخوان الکترونیکی) خوانده می‌شود و فرمت‌های مختلفی دارد. فرمت EPUB معروف‌‌ترین و رایج‌ترین فرمت برای خواندن کتاب در دستگاه‌های و اپلیکیشن‌های کتابخوان است و امکانات زیادی دارد. به همین دلیل برخی این فرمت را معادلِ کتاب الکترونیک تعریف می‌کنند و معمولا آن را در برابر فرمت PDF قرار می‌دهند. در ادامه متن فرمت EPUB را معادل کتاب الکترونیکی می‌گیریم و آن را با PDF مقایسه می‌کنیم تا تصویر واضح‌تری از آن به دست بیاورید.

۱. غیرقابل تغییر بودن متن کتاب

وقتی شما متن نامه دوستتان یا یک دستور آشپزی را روی گوشی می‌خوانید، تا وقتی که می‌توانید تغییراتی در محتوای متن بدهید، آن متن کتاب الکترونیکی نیست. کتاب‌‌های الکترونیکی برای انتشار عمومی ساخته شده‌اند و بدون اجازه نویسنده قابل ویرایش نیستند. تمام اپلیکیشن‌ها و کتابخوان‌ها طوری طراحی شده‌اند که وقتی روی کتاب یادداشتی می‌نویسید یا قسمتی را علامت می‌زنید، تغییری در متن اصلی کتاب به وجود نیاید. این ویژگی با فرمت PDF مشترک است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله هوشمندسازی چیست را بخوانید.

۲. انعطاف‌پذیری بیشتر نسبت به حالت ‌PDF

با وجود اینکه متن‌های PDF غیرقابل ویرایش هستند، اما مشکلات دیگری دارند. اگر تلاش کنید PDF را روی یک صفحه کوچک مثل موبایل بخوانید، متوجه می‌شوید که نمی‌توانید صفحه‌بندی آن را تغییر دهید. به همین‌خاطر خواندن PDF روی صفحه موبایل یا کتابخوان کار سختی است. فرمت PDF برای پرینت و چاپ ایده‌آل است و طوری طراحی شده که برای اندازه‌ی دقیق کاغذ مناسب باشد.

انعطاف‌پذیری یکی از ویژگی‌های مهم کتاب‌ الکترونیکی است. این فرمت طراحی شده تا با توجه به دستگاهی که آن را نمایش می‌دهد از لحاظ ظاهری تغییر شکل دهد. مثل آبی است که وقتی در ظرف ریخته می‌شود، شکل ظرف را به خود می‌‌گیرد.

۳. در کتاب الکترونیکی شما قوانین را تنظیم می‌کنید

از آنجایی که صفحه‌بندی در این نوع کتابها قابل تغییر است، می‌توانید تغییرات را با توجه به نیازهای خودتان شخصی‌سازی کنید. جزییات دستگاه‌های مختلف با هم فرق دارد اما شما می‌توانید نوع و اندازه فونت‌، فاصله بین خطوط و نور پس‌زمینه را با توجه به شرایط محیط و چشم‌تان تغییر دهید. با این امکانات حتی کتاب‌های قطوری مثل جنایت و مکافات هم خواندنشان بر روی گوشی آسان می‌شود.

همچنین اینگونه کتاب‌ها قابلیت‌های دیگری هم دارند. درست است که آنها مثل کتاب‌های چاپی بوی کاغذ نمی‌دهند اما حمل و نقل آنها راحت است. می‌توانید آنها را در شب و بدون نور چراغ بخوانید. حتی اگر گوشی یا تبلت‌تان را عوض کنید، با داشتن حساب کاربری تمام کتاب‌های شما قابل بازیابی است.

معرفی دستگاه‌های محبوب برای خواندن کتاب‌ الکترونیک

کتاب‌های الکترونیک را می‌توان از طریق رایانه‌های صفحه نمایش دیجیتال، تبلت‌ها، iPad ها، و تلفن‌های هوشمند خواند. برای اطمینان از قابلیت حمل‌ونقل، شرکت‌های بزرگ‌تر از جمله آمازون و کوبو تمام برنامه‌های پلتفرمی را که می‌توانید هنگام نوشیدن قهوه صبحانه در رایانه شروع به خواندن کنید، تا همان جایی که کتاب خود را متوقف کرده و در گوشی هوشمند خود پایان دهید، ارائه می‌دهند.

1. قالب‌های محبوب در eBookها

• متن ساده (.txt)

قالب متن ساده با پسوند. txt که به‌طور گسترده‌ای پذیرفته‌ شده‌ترین قالب کتاب است، نمی‌تواند کاری جز ارائه متن ساده و قابل‌جابجایی انجام دهد. این قالب، قالبی برنده است.

• سند قابل حمل (.Pdf)

اگرچه از نظر فنی Pdf ها قالب الکترونیک نیستند، اما این قالبی است که بیشتر مردم با آن آشنا هستند. این قالب برای چاپ و به‌اشتراک‌گذاری آسان و با طرح ثابت طراحی شده است.

• epub

ePub که در حال حاضر در سومین به‌روزرسانی مهم خود است، می‌تواند هر کاری را که قالب Kindle انجام می‌دهد را انجام دهد. هر دستگاهی می‌تواند ePub ها را اداره کند. همه خوانندگان کتاب الکترونیکی قدیمی، فرمت epub 2 را می‌پذیرند و بیشتر خوانندگان جدید قالب epub 3 را با قالب‌های طرح تعاملی و ثابت دریافت می‌کنند. قالب Epub 3 نه تنها از تصاویر و صداها، بلکه حتی از فیلم‌ها نیز تعبیه شده است. کتاب‌های درسی و کتاب‌های تعاملی کودکان معمولا با استفاده از epub 3 ساخته می‌شوند. Epub 3 همچنین از زبان جهانی پشتیبانی می‌کند و خط‌های غیر انگلیسی مانند عربی و چینی را بدون زحمت اداره می‌کند.

2- بارگیری، بازکردن و خواندن کتاب‌ الکترونیک

اگر کتاب‌خوان الکترونیک ندارید، هنوز هم می‌توانید تجربه خواندن این کتاب‌ها را داشته باشید. برنامه‌های زیادی وجود دارد که به شما امکان خرید، سازماندهی و مهم‌تر از همه خواندن کتاب الکترونیکی را می‌دهد.

3- خواندن کتاب‌ روی رایانه شخصی یا لپ‌تاپ (ویندوز و مک)

رایانه‌های جدید با سیستم عامل ویندوز با راه‌حل داخلی برای بازکردن کتاب‌ الکترونیک ارائه می‌شوند و مرورگر Microsoft Edge به‌عنوان پیش فرض برای بازکردن فایل‌های epub تنظیم شده است.

به طور قطع محبوب‌ترین نرم افزار برای باز کردن، خواندن، سازماندهی و تبدیل کتاب‌ها (برای استفاده خصوصی) در لپ‌تاپ یا رایانه رومیزی، کالیبر (Calibre ) است. به لطف کالیبر کتاب الکترونیک بسیار منظم و بهتر مدیریت می‌شوند و این برنامه در هر سیستم عامل کار می‌کند.

4- خواندن کتاب‌ الکترونیک در اندروید

همه دستگاه‌های Android با ابزار داخلی کتاب‌خوانی Google Play Books ارائه می‌شوند. اگر کتاب‌های الکترونیکی خود را در قالب epub یا pdf داشته باشید، می توانید از Google Play استفاده کنید. همچنین می‌توانید کتاب الکترونیکی رااز فروشگاه Google Play Books خریداری کنید.درست است که با خریدن کتاب‌های چاپی، از ناشران حمایت می‌کنیم؛اما خواندن کتاب‌های غیرچاپی نیز از قطع درختان و آلودگی‌های بیشتر دیگر جلوگیری می‌کند. از طرفی زیاد نگاه‌کردن به کتاب‌ها در دستگاه‌های هوشمند برای چشم نیز خطرناک است. تصمیم با خودتان است؛ بهتر است تمام جوانب خواندن این کتاب‌ها را بسنجید و بعد تصمیم بگیرید.

سخن پایانی

شما در این مقاله با کتاب الکترونیک آشنا شدیدوهمچنین از تاریخچه و راهنمای کامل آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.

سوالات متداول